środa, 20 lutego 2013

Rozmaitości ze świata

Poniżej kilka ciekawostek lub zabawnych faktów, o których Gwiazdka pisała

Grad mięsa wołowego



Najstarszy człowiek ziemi


Długowieczny kruk


Zbyteczne używanie wódki


Niema Giraffa


Müllerowie


Poczciwy dłużnik


Przeproszenie za słowa obelżywe




sobota, 2 lutego 2013

Nazwy dni tygodnia

Jako miesiącom, podobnie także i dniom tygodniowym stosowne nadano nazwy, a te są: Niedziela, Poniedziałek, Wtorek, Środa, Czwartek, Piątek, Sobota. – Dawni Sławianie zostający jeszcze w stanie pogaństwa, liczyli tylko dni 5 do tygodnia. Pierwszym dniem u nich była Sobota czyli Słoboda, od swobody, albowiem dzień ten święcono podobnie jak dzisiejszą niedzielę, i w nim każdy był od pracy wolnym czyli swobodnem. Wtóry zwali Wtorek, iż był dniem wtorym tygodniowym z porządku. – Trzeci zwali Środa, iż był dniem środkowym tygodnia. – Czwarty Czwartek iż był czwartym z porządku, a piąty Piątek iz był dniem piątym w tygodniu. – Dopiero póżniej po przyjęciu przez naród Sławiański Chrześciaństwa przyczyniono do tygodnia dni dwa t. j. Niedzielę i Poniedziałek, które włożono między Sobotę i Wtorek. Niedzielę zwano dla tego tak, iż w dzień ten, który przeznaczono na modlitwę, się nie działa, nie pracuje. Poniedziałek zaś jako drugi dzień naszego tygodnia nazwano dla tego tak, iż następuje po niedzieli t. j. po dniu w którem się nie działa. Nazwy reszty dni pięciu dawnego tygodnia się zostały, a tydzień składa się obecnie z dni siedmiu, według tego co Mojżesz napisał: „sześć dni będziesz pracował a w siodmy odpoczniesz.” – Możnaby tedy nazwy dni tygodnia Chrześciańskiego wytłumaczyć w ten sposób:

  1. Niedziela, od nie działaj (jak wyżej powiedziano).

  2. Poniedziałek, iż następuje po niedzieli.

  3. Wtorek, iż jest wtórym w następstwie po niedzieli, czyli też wtorym dniem roboczem.

  4. Środa, iż jest w środku dni tygodnia przeznaczonych do pracy.

  5. Czwartek, iż jest czwartym dniem roboczem.

  6. Piatek, iż jest piątem dniem roboczem.

  7. Sobota, od swoboda, chociaż Chrześcianie w dzień ten swobody od pracy niemają, ale jak powiedziano nazwy dni tygodniowych przedchrześciańskich a zatem i nazwa soboty zostały się i po wprowadzeniu Chrześciaństwa. – Inni mniemają, iż nawet Sobota wywodzić należy od żydowskiej nazwy tego dnia Sabat, co jednak tak tłómaczyć się nie da, albowiem wtedy, gdy nazwa te powstała, Sławianie będąc poganami żadnej w religijnym względzie styczności ze żydami nie mieli, a chociażby i mieli, to jako poganie nazwy takiej od żydów nie byliby przyjęli; a dla czegoż by jej byli u obcego narodu szukali, gdy w rdzennym języku swojim dosyć do podobnych utworów materyału mieli.

Gwiazdka Cieszyńska, pismo naukowe i zabawne.
Ner 7. – Cieszyn d. 19. Kwietnia. – R. 1851.